Giddu-galli Hordoffii Kirkira Lafaa Wuhaan dhiheenya kana haleellaan saayibarii dhaabbata biyya alaatiin eegale akka mudate biiroon bulchiinsa balaa tasaa magaalattii kan giddugalichi waliin hidhata qabu ibsa Roobii darbe baaseen ibseera. Kun haleellaa saayibarii June 2022 biyya alaa irraa yunivarsiitii Chaayinaa irratti raawwatame hordofee dhimma gosa isaa kan biraati.
Paaneliin ogeeyyii dhimmicha ilaallatu haleellaan saayibarii kun gareewwan haakerootaa fi seera cabsitoota seenaa mootummaa biyya alaa qabaniin kan jalqabame ta’uu argateera. Ragaan duraa akka agarsiisutti haleellaan saayibarii mootummaan deeggaramee wiirtuu kana irratti raawwatame US irraa akka dhufe Global Times beeksiseera.
Biiroon Hoggansa Balaa Tasaa Bulchiinsa Magaalaa Wuhaan ibsa Roobii darbe baaseen meeshaaleen neetworkii bakka walitti qabama buufata fuulduraa Giddugala Hordoffii Kirkira Lafaa Wuhaan keessaa tokko tokko, haleellaa saayibarii dhaabbata biyya alaatiin raawwatameera, akkuma Vaayirasii Kompiitaraa Biyyaalessaatiin hordofamu Giddu-galli Deebii Hatattamaa (CVERC) fi dhaabbata nageenya interneetii Chaayinaa 360.
Giddu-galli kun dhimmicha qorachuu fi jaarmiyaa hacker fi yakkamtoota seeraan to’achuuf jecha, meeshaalee dhiibbaa irra gahe battalumatti cufee qaama nageenya hawaasaaf gabaase , jedha ibsichi.
Biiroon nageenya hawaasaa Wuhaan biiroon xiqqaan Jianghan sagantaa farda Trojan kan biyya alaa irraa madde Giddugala Hordoffii Kirkira Lafaa Wuhaan keessatti argamuu isaa mirkaneesse. Akka biiroon nageenya hawaasaa jedhutti sagantaa farda Trojan kun seeraan ala daataa cimina seesmiikii buufataalee fuulduraatiin walitti qabaman to’achuu fi hatuu danda’a. Gochi kun nageenya biyyaa irratti balaa guddaa fida.
Qaamoleen nageenya hawaasaa dhimma kana irratti qorannoof galmee banuun saamuda Trojan baafame irratti xiinxala teeknikaa dabalataan gaggeessaniiru. Taatee kun haleellaa saayibarii dhaabbilee haakeroota biyya alaa fi seeraan ala ta’aniin jalqabame ta’uun dursee murtaa’eera.
Ogeeyyiin gaazexaa Global Times'tti akka himanitti, ragaan cimina seesmiikii ciminaa fi guddina kirkira lafaa kan agarsiisu yoo ta'u, kunis agarsiiftuu barbaachisoo lama humna diigumsaa isaati.
Daataan kun nageenya biyyaa waliin walitti dhiyeenyaan kan walqabatu ta’uu ogeessonni gaazexaa Global Times’tti himaniiru. Fakkeenyaaf, yeroo dhaabbilee ittisa waraanaa murtaa’an ijaaraman wantoota kana tilmaama keessa galchuu qabu. Giddu-galli Hordoffii Kirkira Lafaa Wuhaan kutaa biyyaalessaa biraa yoo ta’u , haleellaa Yunivarsiitii Pooliteeknikaa Kaaba Dhihaa (NWPU) Xi’an, Kaaba Dhiha Chaayinaa bulchiinsa Shaanxiitti argamu irratti garee haakeroota biyya alaatiin baatii Juun bara 2022
raawwatame hordofee biyya alaa irraa haleellaa saayibarii irra ga’eedha .
Haleellaa NWPU irratti raawwatameen booda CVERC fi dhaabbati 360 waliin ta’uun garee teeknikaa ijaaruun xiinxala teeknikaa bal’aa dhimmichaa gaggeessaniiru. Haleellaan saayibarii kun kan gaggeeffame dhaabbata Nageenya Biyyaalessaa Ameerikaa (NSA) kan ta'e (Tailored Access Operations) (TAO) ta'uu xumuraniiru.
Gareen teeknikaa ogeeyyii CVERC fi dhaabbata nageenya intarneetii 360 irraa ijaarame hojii ragaa walitti qabuu dhimma yeroo dhiyoo kanaa hojjechuuf Wuhaan gahuu isaa Global Times beeksiseera. Ragaan duraa akka agarsiisutti haleellaan saayibarii Giddugala Hordoffii Kirkira Lafaa Wuhaan irratti raawwatame US irraa dhufe.
Akka bu'aa hordoffii dhaabbata 360tti, NSAn Chaayinaa keessatti yoo xiqqaate sirnoota odeeffannoo biyya keessaa barbaachisoo dhibbaan lakkaa'aman irratti haleellaa saayibarii raawwateera, sagantaa farda Trojan "validator" jedhamu sirna odeeffannoo kutaalee hojii hedduu keessatti hojjechaa jiraachuun isaa argameera, dabarsuu odeeffannoo waajjira muummee NSA.
Kana malees, argannoowwan kun akka agarsiisanitti, fardeen "validator" Trojan baay'een isaanii bu'uuraalee odeeffannoo murteessoo ta'an Chaayinaa qofa keessatti osoo hin taane, biyyoota biroo keessattis fiigaa kan jiran yoo ta'u, lakkoofsi sagantaalee akkasii sirna biyyoota kanaa keessatti dhaabaman kan Chaayinaa baayyee caala.
CIAn dhaabbata Ameerikaa saayibarii haleeluu fi hatuu maqaa gaarii qabu kan biraa yoo ta’u, NSA malees. Akka qorannoo CVERC agarsiisutti haleellaan saayibarii CIAn raawwatu otoomaatikii, sirnaafi basaasaan kan beekamudha.
Meeshaaleen waraanaa saayibarii CIAn yeroo dhiyootti hojjetan tooftaalee haleellaa adda addaa walitti hidhamaniin ibsa basaasaa garmalee cimaa ta'e fayyadamu. Amma qabeenya interneetii fi Intarneetii Wantootaa addunyaa hunda jechuun ni danda'ama kan uwwisu yoo ta'u, yeroo kamiyyuu, bakka kamiyyuu neetworkii biyyoota biroo to'achuu fi daataa isaanii barbaachisaa fi miira namaa kakaasu hatuu danda'a.
Ameerikaan haleellaa bakka addunyaa irratti raawwatamu cimsitee iccitii hatuu osoo jirtuu, biyyoota biroo himachuuf carraaqqii tokkollee akka hin qusanne taajjabdoonni eeraniiru.
Michoota ishee jedhaman walitti qabdee, yaada "balaa saayibarii Chaayinaa" jedhu xurumbaa dhageessisuun imaammata nageenya saayibarii Chaayinaa kan Ministeera Dhimma Alaa Chaayinaatiin irra deddeebiin mormaa ture arrabsuu fi maqaa balleessuun ishee ni yaadatama.
Dubbi himaan Ministeera Dhimma Alaa Chaayinaa Maa’oo Niing ibsa gaazexeessitootaaf idilee July 19 kennaniin Chaayinaan miidhamtuu haleellaa saayibarii ta’uu ishee fi hojiiwwan akkanaa cimsitee mormti jedhan.
''US waggoota darban keessa haleellaa saayibarii loogii malee, bal'aa biyyoota biroo irratti raawwatteetti,'' jetteetti. "Ajajni Humnoota Saayibarii Ameerikaa bara darbe bu'uuraaleen murteessoo biyyoota biroo haleellaa saayibarii Ameerikaadhaaf galma seera qabeessa ta'uu ifatti labseera. Tarkaanfiin akkanaa yaaddoo uumeera."
